BÀI PHÁT BIỂU TẠI LỄ KHÁNH THÀNH NHÀ THỜ HỌ NGUYỄN TIẾN
Uống nước nhớ nguồn từ lâu đã trở thành truyền thống cao đẹp của dân tộc ta. Đạo lý đó đã biểu trưng cho nét đẹp văn hóa của mỗi gia đình, dòng tộc. Họ Nguyễn Tiến (Ngõ Mưa) cũng là một trong các dòng tộc như vậy. Mỗi chúng ta đều biết ơn và tri ân tổ tiên đã sinh ra lớp lớp cháu con qua nhiều thế hệ cho đến ngày hôm nay.
Thưa Quý khách, thưa toàn thể bà con!
Không ai trong chúng ta được biết họ Nguyễn Tiến bắt nguồn chính xác từ đâu và có từ thời đại nào. Chỉ biết theo các đời truyền lại rằng cách đây trên 200 năm có Cụ là Nguyễn Tiến Kim từ Thanh Hóa ra dạy học ở đất Ngõ Mưa xã Vĩnh Niên tổng Sơn Đồng (nay là xã Quỳnh Hoàng huyện Quỳnh Phụ tỉnh Thái Bình) và ở lại lập nghiệp tại đây. Cụ đã sinh hạ được 3 người con là cụ Nguyễn Tiến Trưởng, cụ nguyễn Tiến Cận và một cụ con gái. Cụ Cận chỉ sinh hạ được một bà con gái còn Cụ Trưởng sinh được 4 người con trai là Nguyễn Tiến Thi, Nguyễn Tiến Gia, Nguyễn Tiến Bảo và Nguyễn Tiến Tư. Các cụ đứng đầu 4 chi lớn, 4 chi này ngày càng phát triển và cùng đồng hành trên mảnh đất Ngõ Mưa cũng như hầu khắp các vùng miền trong cả nước. Vì vậy con cháu họ Nguyễn Tiến (Ngõ Mưa) đã thành kính tôn vinh Cụ Nguyễn Tiến Kim là Cụ Tổ khai sáng tộc họ. Đến nay con cháu của Cụ đã lưu truyền đến đời thứ 10 và đã có nhiều đóng góp về mọi mặt cho quê hương, đất nước. Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ nhiều người con của dòng họ đã lên đường theo tiếng gọi của Tổ quốc hiến dâng cả tuổi thanh xuân của mình; trong đó có những người đã anh dũng hy sinh để hôm nay chúng ta có được cuộc sống bình yên và ấm no, hạnh phúc. Các thế hệ chúng ta sẽ đời đời ghi nhớ công ơn của các anh hùng liệt sĩ và tự hứa với lòng mình sẽ sống thật xứng đáng với họ và quyết tâm cùng nhau xây dựng quê hương yêu dấu của mình mà vì nó họ đã không tiếc máu xương. Và để ghi nhớ công ơn của họ chúng ta giành riêng một ban thờ để thờ phụng các người con của họ Nguyễn Tiến đã anh dũng hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc.
Thưa quý khách, thưa toàn thể bà con!
Các cụ xưa có câu
Cây có gốc mới trổ cành xanh lá
Nước có nguồn mới bể cả sông sâu
Người ta nguồn gốc từ đâu?
Trước là tiên tổ rồi sau có mình.
Trong lòng chúng ta luôn đau đáu lòng biết ơn công lao sinh thành và dưỡng dục của tổ tiên Xây dựng từ đường để thờ phụng tổ tiên đã là ước mơ từ bao đời nay của mọi người trong họ, song chưa lúc nào có điều kiện để mọi người thực hiện ước mơ đó. Chiến tranh đã cướp đi của chúng ta một khoảng thời gian khá dài để tập trung mọi mặt cho cuộc chiến đấu sinh tử cho độc lập tự do của đất nước, kèm theo đó là nền kinh tế vô cùng khó khăn, nghèo nàn khiến cho nhiều đời nay các bậc tiền bối mặc dù rất mong muốn nhưng chưa thể thực hiện được. Năm 1998 cụ Nguyễn Tiến Bình nguyên trưởng khoa công tác chính trị Học viện Nguyễn Ái Quốc đã đề xuất việc xây dựng từ đường của dòng họ. Nhưng khi đó còn rất nhiều khó khăn, cản trở nên chưa thực hiện được. Nay đất nước đã thanh bình, chất lượng cuộc sống của mọi người đã được nâng lên đáng kể. Đây là cơ hội hiếm có để thực hiện ước mơ cháy bỏng của lớp lớp cháu con. Nếu không chớp lấy cơ hội này thì sẽ là có tội với tổ tiên. Vì vậy sau nhiều năm trăn trở và sau nhiều cuộc hội thảo, ước mơ đó đã dần dần trở thành hiện thực. Tiếp bước Cụ Bình, liên tục 3 năm trở lại đây chúng ta đã đề xuất việc xây dựng từ đường và năm 2014 với quyết tâm cao nhất, lúc đầu định xây trên mảnh đất 100m2 của nhà trưởng tộc. Nhưng sau khi có thiết kế nhà thờ mới phát hiện là nơi này quá chật hẹp không đủ điều kiện để xây dựng. Sau đó anh Nguyễn Tiến Quý ở Vũng Tàu ra có đề xuất với các anh chị con cháu cụ Nguyễn Tiến Thiệp hiến đất. Đề xuất này thực là chí lý và đã được các con cháu cụ Thiệp đồng lòng nhất trí. Ngày 03.8.2014 Hội đồng gia tộc họ Nguyễn Tiến đã họp và quyết định chuyển địa điểm xây dựng từ đường về mảnh đất mà các thế hệ họ Nguyễn Tiến chắt chiu để lại, mà trực tiếp là với nghĩa cử cao đẹp của các con cháu cụ Thiệp, cụ Thúy và cụ Túy đã tự nguyện hiến đất vô điều kiện để tổ chức xây dựng từ đường. Chúng ta luôn trân trọng ghi nhận công đức của họ.
Từ đường đã được khởi công xây dựng từ 8 giờ sáng ngày 30.8.2014 (tức 6.8. Giáp Ngọ) và đổ mái ngày 25.10.2014 (2.9.Giáp Ngọ) sau tròn 5 tháng khẩn trương tổ chức thi công đến nay đã hoàn thành gần 100% các hạng mục công trình. Từ đường tọa lạc trên mảnh đất 520 m2 , trong đó mặt bằng xây dựng 70 m2, sân 90 m2, ao 200 m2, vườn 100 m2, bãi để xe 60 m2, có tường bao dài 60 m, chiếc cầu bắc qua ao dài 11m càng tôn thêm vẻ đẹp của từ đường. Toàn bộ chi phí xây dựng và trang bị nội thất (tuy đến nay chưa có hạch toán thật chi tiết) xấp xỉ 700 triệu đồng. Đấy là chưa kể chi phí thiết kế và hàng trăm ngày công đều do con cháu họ Nguyễn Tiến tự nguyện bỏ ra. Ngay sau khi có quyết định của hội đồng gia tộc thì toàn thể con cháu nội ngoại xa gần của dòng họ đã tự giác và tự nguyện đóng góp công sức và tiền của không phân biệt giàu nghèo, nhiều ít, không cần phải giao chỉ tiêu, miễn là thành tâm hướng về tổ tiên. Công tác quản lý thu chi đã được tiến hành chặt chẽ và có tổ chức, tất cả đều nhằm để đạt được hiệu quả cao nhất. Chúng ta thật tự hào vì đã biết đoàn kết, biết khơi dậy những tấm lòng hướng về nguồn cội đã nung nấu bấy nhiêu năm nay. Từ nay cháu chắt đời đời của dòng họ đã có nơi đi về xum họp để thành kính tưởng nhớ và biết ơn tổ tiên đã truyền lại cho các đời sau nhiều phẩm cách tốt đẹp như tư chất thông minh, tinh thần yêu nước, đức tính hiếu học, khiêm nhường, nhân hậu, trung thực, ý thức trách nhiệm cộng đồng, giúp chúng ta ngày càng thắt chặt thêm tình cảm gắn bó thân thiết của những người cùng cội nguồn, giúp chúng ta giáo dục, rèn luyện cho các thế hệ trẻ luôn biết giữ gìn và phát huy truyền thống vẻ vang của dòng họ. Đây là một nét văn hóa và là việc làm có ý nghĩa to lớn, thiết thực góp phần động viên bà con trong họ hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới, cùng chung tay với các dòng họ anh em trên mảnh đất Ngõ Mưa thân yêu và cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Thông qua hoạt động này chúng ta đã thu hút hàng trăm cháu con của dòng họ ở khắp nơi trên mọi miền đất nước cùng hướng về cội nguồn, đoàn kết quan tâm tới nhau hơn;
Từ đường cũng sẽ là nơi sinh hoạt văn hóa của các thành viên trong họ, nơi chúng ta trân trọng ghi nhận và biết ơn công lao của tổ tiên. Cũng tại đây chúng ta lúc nào cũng được xem sơ đồ phả hệ để luôn ý thức được nguồn gốc và biết được mình đang đứng ở đâu để có những cư xử cho phù hợp. Thế hệ chúng ta đã có vinh dự được góp công sức xây dựng từ đường, một công trình thế kỷ quan trọng của dòng họ. Các thế hệ con cháu mai sau phải luôn biết duy trì và tôn tạo để từ đường mãi mãi trường tồn .
Kính thưa các vị đại biểu!
Thưa Quý khách!
Thưa toàn thể bà con cô bác, cháu chắt nội ngoại gần xa!
Thế là từ nay họ Nguyễn Tiến chúng ta đã có được Từ đường khang trang để con cháu về xum họp và cùng nhau thờ cúng tổ tiên. Nhân buổi lễ khánh thành hôm nay cho phép tôi thay mặt toàn thể bà con họ Nguyễn Tiến xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới lãnh đạo Đảng, chính quyền và các ban ngành của địa phương đã quan tâm giúp đỡ và tạo điều kiện để họ chúng tôi tổ chức xây dựng; cám ơn bà con thôn xóm đã ngày ngày quan tâm chia sẻ, giúp đỡ, động viên chúng tôi trong công việc; xin cám ơn các quý vị đại biểu, các họ tộc, các cô bác, bạn bè chiến hữu gần xa đã thường xuyên quan tâm và hôm nay đã bớt chút thời gian để đến chia vui cùng chúng tôi trong buổi lễ long trọng của dòng họ. Nhân dịp năm mới 2015 và đón xuân Ất Mùi sắp tới xin chúc Quý vị đại biểu cùng toàn thể bà con luôn dồi dào sức khỏe và hạnh phúc. Chúc bà con họ Nguyễn Tiến nội ngoại gần xa luôn hạnh phúc và thành công trên mọi cương vị của mình và đóng góp nhiều hơn nữa cho quê hương đất nước và cho dòng họ. Chúc toàn thể bà con của Ngõ Mưa thân yêu luôn đoàn kết một lòng và đồng hành cùng chúng tôi để cùng nhau xây dựng nông thôn mới ngày càng tiến bộ, văn minh, phồn vinh và hạnh phúc.
Xin trân trọng cám ơn!
Ngõ Mưa, ngày 31/ 01/ 2015 (12/12/2014 âm)
Nguyễn Xuân Tín